Międzyrzecz

Cmentarz zajmuje sporej rozmiarów kwadratowy plac, sąsiadujący z niewielkim leśnym zagajnikiem. Obsadzony jest wokół drzewami a pomiędzy alejami posadzono kilka ozdobnych krzewów. Otoczony jest on betonowym murem. Przy wejściu znajdują się 3 tablice, w języku polskim i rosyjskim, informujące o tym, iż jest to cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w II wojnie światowej w walce z niemieckim faszyzmem. W centralnej części znajduje się wysoki obelisk, u którego szczytu umieszczono złotą, pięcioramienną gwiazdę. U jego podstawy znajduje się tablica pamiątkowa, z napisem: „Wieczna chwała bohaterom Nieznanym Żołnierzom, którzy zginęli w walce z faszystowskim najeźdźcą o wolność i niepodległość ZSRR i demokratycznej Polski. Styczeń 1945”. Pomiędzy bramą a obeliskiem ciągną się symetrycznie prostokątne kwatery, gdzie umieszczono 112 mogił, w których pochowano żołnierzy radzieckich, a także 6 żołnierzy pochodzenia polskiego. 23 września 2019 roku odbył się uroczysty apel z okazji odsłonięcia tablicy upamiętniającej polskich żołnierzy, pochowanych w zbiorowej mogile na tym cmentarzu. Uroczystość odbyła się w 80. rocznicę śmierci pierwszego z nich – Stanisława Sabata, który zmarł 23 września 1939 r. Pomiędzy kwaterami można chodzić po wybrukowanych ścieżkach.

Akcja ekshumowania ciał poległych żołnierzy rozpoczęła na terenie międzyrzeckim już w maju 1945 r. na polecenie wojewody poznańskiego Feliksa Widy-Wirskiego. Odkrywanych miejsc było tak wiele iż oczywistą stała się konieczność budowy jednego, dużego cmentarza dla poległych żołnierzy. 20 października 1947 r. ustalono jego lokalizację w odległości 1,5 km od miasta, przy trasie Międzyrzecz – Skwierzyna, przed byłym cmentarzem żydowskim. Prace w terenie rozpoczęto 11 grudnia 1947 r. Prace związane z ekshumacją i przeniesieniem zwłok na nowy cmentarz zakończono w dniu 17 marca 1948 r. Pierwsza zachowana ewidencja przewidywała pochówek 362 osób. 26 czerwca 1948 r. Starostwo Powiatowe ogłosiło przetarg na wykonanie robót murarskich i kamieniarskich na terenie cmentarza. Ostatecznie prace ekshumacyjne trwały aż do lat sześćdziesiątych. Jedną z bardziej znanych akcji, która powiększyła ilość pochowanych na cmentarzu osób, była akcja alertu harcerskiego, w wyniku której odkryto na terenie powiatu wiele mogił przy szlakach i w lasach. W 1968 r. ekshumowano 16 ciał. Kolejne lata przynosiły konieczność prac konserwatorskich i porządkowych, które towarzyszyły szczególnie przygotowaniom do uroczystych obchodów np. rocznicy Rewolucji Październikowej. W 1967 r., w obecności oficerów radzieckich, dokonano na cmentarzu uroczystego odsłonięcia pomnika. W 1978 r. wymieniono ogrodzenie.

Najbardziej znanym oficerem, pochowanym na tym cmentarzu, jest niewątpliwie major Aleksiej Aleksiejewicz Karabanow – dowódca 3 batalionu czołgów 44 BPanc. i bohater walk o przełamanie MRU, poległy pod Wysoką w wieku zaledwie 25 lat, odznaczony pośmiertnie Złotą Gwiazdą Bohatera Związku Radzieckiego. Pochowany jest w mogile numer 99.

Dzięki ciągłym pracom identyfikacyjnym oraz wysiłkowi Czerwonego krzyża, udało się ustalić jak zginął i gdzie jest pochowany, zabity w dniu 22 kwietnia 1945 r. w pobliżu Międzyrzecza, Nikołaj Aleksiejewicz Karginow. W związku z uroczystą ceremonię pogrzebową dwóch żołnierzy radzieckich, która odbyła się w Wielki Piątek, 19 kwietnia 2019 roku, jego rodzina odwiedziła międzyrzecki cmentarz i miejsce jego pochówku.

W uroczystym pochówku dwóch żołnierzy radzieckich gwardii poległych podczas walk o przełamanie MRU uczestniczyli także Radca Ambasady Rosji w Polsce Aleksiej Fomichew, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie Krzysztof Menchinsky i wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Andrzej Chmielewski.