Lębork

Na cmentarzu znajduje się 38 mogił zbiorowych i trzy groby pojedyncze. Część nazwisk umieszczona jest na marmurowych tablicach, znajdujących się na czterech kolumnach, jednakże większości żołnierzy nie udało się zidentyfikować. Między mogiłami chodzi się po wyrównanych, trawiastych alejkach.

Centralnym elementem cmentarza jest duży pomnik czerwonej gwiazdy z tablicą, na której wyryto napis w języku rosyjskim i polskim: „Sława / Bohaterom Armii Czerwonej / poległym w walce / za naszą i waszą wolność”.

W osobnej, niewielkiej kwaterze znaleźć można trzy nagrobki:

• majora Mikołaja Siemionowicza Gorbaczowa poległego na posterunku bojowym. Urodzony w 1905 r, zginął 19 (na pomniku 26) marca 1945
• sierżanta Iwana Filipowicza Czernoiwanowa poległego na posterunku bojowym. Urodzony w 1912 r., zginął 19 marca (na pomniku 2 kwietnia) 1945 r.
• Bohatera Związku Radzieckiego, porucznika*** B. A. Dmitrijewskiego. Urodzony w 1922 r., zginął 12 marca 1945 r.

Szczególnie ostatni z żołnierzy, dzielny czołgista, uhonorowany tytułem Bohatera Związku Radzieckiego, zapisał się w kartach historii. Borys Dmitrijewski w marcu 1945 roku odniósł poważne rany, gdy w pobliżu Wejherowa brał udział w walkach z niemieckimi wojskami pancernymi. W ciężkim stanie trafił do szpitala Armii Czerwonej, który znajdował się w Lęborku. Koledzy pochowali jego ciało w jednym z parków miejskich. Pół roku później skończyła się II wojna światowa. Na podstawie jego prawie 300 listów, w których opisywał swoje wojenne przeżycia, powstał film „Byłem szczęśliwy”, który nakręciła Tatiana Donskaja. Oprócz treści listów można w nim obejrzeć materiały mówiące o jego młodości, którą relacjonują koledzy ze szkoły i pierwsza miłość. Końcowe sceny filmu nakręcono w 2007 roku w Lęborku i okolicznych miejscowościach. Występuje tam m.in. dyrektor Szkoły Podstawowej nr 8, który opowiada o tym, w jaki sposób jego uczniowie czczą pamięć czołgisty. Znalazły się tam też niezwykle ciekawe rozważania historyka – Andrzeja Barańskiego, w których relacjonuje swoje odkrycia dokumentujące nieznany epizod z walk radzieckich wojsk pancernych w okolicach Lęborka.

W 2010 roku miał miejsce specjalny pokaz filmu w Lęborku. Delegacja z Moskwy i twórcy filmu złożyli wtedy kwiaty na grobie tego żołnierza. „Nie wychodziłem z czołgu przez tydzień, bo brałem udział w walkach. Ale zniszczyłem cztery Tygrysy i Panterę. Nie martw się, mamo, ale mam drobną ranę od odłamków na plecach. Nic takiego, za tydzień się wygoi” – taki fragemnt jego listu został przytoczony podczas uroczystości.

Od kilku lat, w rocznicę wkroczenia wojsk rosyjskich, władze samorządowe przychodzą z kwiatami, by uczcić poległych na tych ziemiach żołnierzy. Corocznie zapraszany jest na te uroczystości konsul Federacji Rosyjskiej. Pojawił się on by złożyć kwiaty np. 10 marca 2013 roku, podczas 68 rocznicy wkroczenia wojsk radzieckich do Lęborka. Obecna wtedy była także delegacja władz miasta i powiatu, z burmistrzem Witoldem Namyślakiem, starostą Wiktorem Tyburskim i przewodniczącym Rady Miejskiej Adamem Stenką.

Okoliczni mieszkańcy starają się pamiętać o tym miejscu. Na przełomie października i listopada okoliczne szkoły urządzają akcje sprzątania na cmentarzu – grabią liście, oczyszczają mogiły i zapalają znicze.