Select Page

Miejsce Pamięci

Żary

województwo lubuskie

Zapraszamy do obejrzenia mapy

Miejsca pamięci podzielone według województw

Nasze projekty

Aby dowiedzieć się więcej o naszej fundacji, odwiedź naszą stronę.

Wiadomości o miejscu pamięci

Żary to piękne miasto w województwie lubuskim, na południowym skraju Wału Trzebnickiego. Wjeżdżając do historycznego centrum miasta w oczy rzucają się strzeliste wieże kościołów oraz Pałacu Promnitzów. Kompleks zamkowo-pałacowy w Żarach posiada ładnie utrzymany park, przy którego południowym skraju umieszczono cmentarz żołnierzy radzieckich, poległych w walkach o zdobycie powiatu żarskiego.

Żary cmentarz wojenny

Ogrodzony jest on z trzech stron metalowym ogrodzeniem, oraz z jednej strony ceglanym murem, za którym znajduje się szpital wojskowy, który został pod koniec wojny wykorzystany jako lazaret. Zapewne stamtąd pochodzi większość pochowanych w tym miejscu żołnierzy. Cmentarz charakterem przypomina sąsiadujący z nim park. Są tam posadzone piękne drzewa i krzewy, zadbano także o dobrze przystrzyżony trawnik.

Walki o zdobycie Żar toczyły się przez 3 dni, od 13 lutego 1945 r., kiedy pierwsi żołnierze 10. Korpusu Pancernego Armii Czerwonej wkroczyli do miasta, aż do 16 lutego. Większa część rannych trafiła do miejscowego lazaretu, a zmarłych przewożono na teren dawnego cmentarza żydowskiego. Dopiero w drugiej połowie lat 60. ekshumowano ich ciała i przeniesiono na obecne miejsce. Kilka lat później cmentarz zaczął pełnić funkcję głównego placu na uroczystości związane z 50. rocznicą rewolucji październikowej. By oddać wyjątkowy charakter tych obchodów cmentarz dokładnie wysprzątano oraz odnowiono nagrobki poległych. Ostateczny kształt uzyskał w pierwszej połowie 1967 roku. Wtedy też postawiono w centralnej części, tuż naprzeciw wejścia, pomnik, który do dzisiaj góruje nad tym terenem. Na frontowej płycie pomnika widać sylwetki trzech uzbrojonych żołnierzy radzieckich, natomiast z tyłu znajdują się nazwy niektórych ze zdobytych miast oraz miejsca wygranych bitew – Moskwa, Stalingrad, Kursk, Warszawa, Wrocław, Głogów, Żary i Berlin. Na szczycie znajduje się wycięta na wylot, wielka pięcioramienna gwiazda.

Tuż przy wejściu, zaraz za pomnikiem, znajduje się zbiorowa mogiła, gdzie leży 351 żołnierzy Armii Radzieckiej. Tuż za nią rozciąga się teren z pojedynczymi grobami, gdzie pochowano 350 żołnierzy. Wśród nich znajdują się mogiły czterech kobiet służących w Armii Radzieckiej, oraz prawdopodobnie także grób oficera 1 Armii Wojska Polskiego – Edmunda Polańskiego. Dzięki staraniom rodzin poległych, do niektórych płyt przymocowano fotografie. Tylko jedna z mogił kryje zbiorowy pochówek, gdzie znajduje się 12 ciał.

Na murze sąsiadującym z szpitalem wojskowym, po prawej stronie od wejścia, umieszczono tablicę upamiętniającą ofiary reżimu hitlerowskiego. Można na niej przeczytać: „Pamięci jeńców radzieckich, polskich i francuskich bestialsko pomordowanych w Żarach przez hitlerowców w II wojnie światowej”. Warto wspomnieć, że oprócz ogromnej rzeszy pomordowanych, wielu udało się uniknąć tego losu. Wyzwolonych zostało kilka tysięcy jeńców polskich, radzieckich i francuskich, przetrzymywanych w obozie jenieckim. Niektóre źródła podają, że było tam ponad 4000 jeńców francuskich i ponad 2000 rosyjskich. Podobno po wyzwoleniu chcieli oni walczyć z wrogą armią, ale prośby tej nie spełniono i do końca walk pozostali oni w obozie.

Na cmentarzu spoczywa:
2 podpułkowników, 32 majorów, 49 kapitanów, 73 starszych poruczników, 80 poruczników, 73 młodszych poruczników, 3 starszynów, 1 starszy sierżant, 4 szeregowych, 1 wychowanek, 1 stopień nieczytelny i 15 żołnierzy o nieznanym stopniu.

Panoramy

Galeria

Inne miejsca pamięci w województwie

dofinansowanie

Projekt dofinansowany  ze środków Centrum
Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia
w ramach
V, VII, VIII, IX Otwartego Konkursu
i Otwartego Konkursu Zdalnie.

Formularz

Napisz do nas!

Poszukujemy nowych faktów i treści. Pomożesz?

Skip to content