Select Page

Miejsce Pamięci

Międzyrzecz

województwo lubuskie

Zapraszamy do obejrzenia mapy

Miejsca pamięci podzielone według województw

Nasze projekty

Aby dowiedzieć się więcej o naszej fundacji, odwiedź naszą stronę.

Wiadomości o miejscu pamięci

Jadąc trasą S3 pomiędzy Gorzowem Wielkopolskim i Zieloną Górą, wybierając zjazd Międzyrzecz Północ i kierując się na rondzie w lewo, trafić można na międzyrzecki cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w II wojnie światowej. Pochowano tam 2074 żołnierzy, z czego udało się zidentyfikować 1147. Wśród pogrzebanych znajduje się 170 oficerów, 2 marynarzy, jeden lotnik oraz jedna kobieta – Elizawieta F. Małomed. Z znanych nam oficerów najwyżsi rangą byli: pułkownik Konstanty Dierhan, płk D. E. Romanenko oraz ppłk H. L. Borowskij.

Cmentarz zajmuje sporej rozmiarów kwadratowy plac, sąsiadujący z niewielkim leśnym zagajnikiem. Obsadzony jest wokół drzewami a pomiędzy alejami posadzono kilka ozdobnych krzewów. Otoczony jest on betonowym murem. Przy wejściu znajdują się 3 tablice, w języku polskim i rosyjskim, informujące o tym, iż jest to cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w II wojnie światowej w walce z niemieckim faszyzmem. W centralnej części znajduje się wysoki obelisk, u którego szczytu umieszczono złotą, pięcioramienną gwiazdę. U jego podstawy znajduje się tablica pamiątkowa, z napisem: „Wieczna chwała bohaterom Nieznanym Żołnierzom, którzy zginęli w walce z faszystowskim najeźdźcą o wolność i niepodległość ZSRR i demokratycznej Polski. Styczeń 1945”. Pomiędzy bramą a obeliskiem ciągną się symetrycznie prostokątne kwatery, gdzie umieszczono 112 mogił, w których pochowano żołnierzy radzieckich, a także 6 żołnierzy pochodzenia polskiego. 23 września 2019 roku odbył się uroczysty apel z okazji odsłonięcia tablicy upamiętniającej polskich żołnierzy, pochowanych w zbiorowej mogile na tym cmentarzu. Uroczystość odbyła się w 80. rocznicę śmierci pierwszego z nich – Stanisława Sabata, który zmarł 23 września 1939 r. Pomiędzy kwaterami można chodzić po wybrukowanych ścieżkach.

Akcja ekshumowania ciał poległych żołnierzy rozpoczęła na terenie międzyrzeckim już w maju 1945 r. na polecenie wojewody poznańskiego Feliksa Widy-Wirskiego. Odkrywanych miejsc było tak wiele iż oczywistą stała się konieczność budowy jednego, dużego cmentarza dla poległych żołnierzy. 20 października 1947 r. ustalono jego lokalizację w odległości 1,5 km od miasta, przy trasie Międzyrzecz – Skwierzyna, przed byłym cmentarzem żydowskim. Prace w terenie rozpoczęto 11 grudnia 1947 r. Prace związane z ekshumacją i przeniesieniem zwłok na nowy cmentarz zakończono w dniu 17 marca 1948 r. Pierwsza zachowana ewidencja przewidywała pochówek 362 osób. 26 czerwca 1948 r. Starostwo Powiatowe ogłosiło przetarg na wykonanie robót murarskich i kamieniarskich na terenie cmentarza. Ostatecznie prace ekshumacyjne trwały aż do lat sześćdziesiątych. Jedną z bardziej znanych akcji, która powiększyła ilość pochowanych na cmentarzu osób, była akcja alertu harcerskiego, w wyniku której odkryto na terenie powiatu wiele mogił przy szlakach i w lasach. W 1968 r. ekshumowano 16 ciał. Kolejne lata przynosiły konieczność prac konserwatorskich i porządkowych, które towarzyszyły szczególnie przygotowaniom do uroczystych obchodów np. rocznicy Rewolucji Październikowej. W 1967 r., w obecności oficerów radzieckich, dokonano na cmentarzu uroczystego odsłonięcia pomnika. W 1978 r. wymieniono ogrodzenie.

Najbardziej znanym oficerem, pochowanym na tym cmentarzu, jest niewątpliwie major Aleksiej Aleksiejewicz Karabanow – dowódca 3 batalionu czołgów 44 BPanc. i bohater walk o przełamanie MRU, poległy pod Wysoką w wieku zaledwie 25 lat, odznaczony pośmiertnie Złotą Gwiazdą Bohatera Związku Radzieckiego. Pochowany jest w mogile numer 99.

Dzięki ciągłym pracom identyfikacyjnym oraz wysiłkowi Czerwonego krzyża, udało się ustalić jak zginął i gdzie jest pochowany, zabity w dniu 22 kwietnia 1945 r. w pobliżu Międzyrzecza, Nikołaj Aleksiejewicz Karginow. W związku z uroczystą ceremonię pogrzebową dwóch żołnierzy radzieckich, która odbyła się w Wielki Piątek, 19 kwietnia 2019 roku, jego rodzina odwiedziła międzyrzecki cmentarz i miejsce jego pochówku.

W uroczystym pochówku dwóch żołnierzy radzieckich gwardii poległych podczas walk o przełamanie MRU uczestniczyli także Radca Ambasady Rosji w Polsce Aleksiej Fomichew, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie Krzysztof Menchinsky i wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Andrzej Chmielewski.

Galeria

Inne miejsca pamięci w województwie

Kożuchów cmentarz wojenny

Kożuchów

Miejsce Pamięci Kożuchówwojewództwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca Pamięci podzielone na...
Cmentarz wojenny Żagań

Żagań – cmentarz żołnierzy radzieckich nr 2

Miejsce Pamięci Żagań cmentarz żołnierzy radzieckich nr 2województwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca...
Żagań cmentarz wojenny

Żagań – cmentarz żołnierzy radzieckich nr 1

Miejsce Pamięci Żagań cmentarz żołnierzy radzieckich nr 1województwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca...
Karliki cmentarz jeniecki

Żagań – cmentarz wojenny Karliki

Miejsce Pamięci Żagań cmentarz wojenny Karlikiwojewództwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca Pamięci...
Żagań cmentarz I i II wojna

Żagań – cmentarz I i II wojny

Miejsce Pamięci Żagań cmentarz I i II wojnywojewództwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca Pamięci podzielone...
Żary cmentarz wojenny

Żary

Miejsce Pamięci Żarywojewództwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca pamięci podzielone na województwaNasze...

Rzepin

Miejsce Pamięci Rzepin województwo lubuskie Zapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca Pamięci podzielone na...

Krosno Odrzańskie

Miejsce Pamięci Krosno Odrzańskiewojewództwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca Pamięci podzielone na...

Gorzów Wielkopolski

Miejsce Pamięci Gorzów Wielkopolskiwojewództwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca Pamięci podzielone na...

Cybinka

Miejsce Pamięci Cybinkawojewództwo lubuskieZapraszamy do obejrzenia mapyMiejsca Pamięci podzielone na województwaNasze...

dofinansowanie

Projekt dofinansowany  ze środków Centrum
Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia
w ramach
V, VII, VIII, IX Otwartego Konkursu
i Otwartego Konkursu Zdalnie.

Formularz

Napisz do nas!

Poszukujemy nowych faktów i treści. Pomożesz?

Skip to content